انواع تراز دستی و شیوه کار با آنها

تراز چیست؟

تراز وسیله ای برای تراز بودن سطح افقی یا عمودی استفاده میشود. وهمچنین قابلیت اندازه گیری زاویه های 90 و 45 درجه را دارند. ساده ترین شکل این ابزار تراز دستی حبابی است که تراز بودن سطح افقی و سطح عمودی را به وسیله یک حباب داخل شیشه ی استوانه ای پُر از مایعی به رنگ سبز نشان می‌دهد.

استوانه شیشه‌ای حاوی مایعی‌است که نباید جداره شیشه را تر کند، تبخیر نشود، به جداره نچسبد و غلظت آن پایین باشد.

 این مایع رنگی مورد استفاده در مقادیر کم معمولاً الکلی است، از این رو است که معمولاً اتانول به رنگ سبز یا زرد رنگ شده است. و الکل به جای آب استفاده می‌شود زیرا آب به راحتی یخ می‌زند و اصطکاک بیشتری ایجاد می‌کند، از حرکت صاف حباب جلوگیری می‌کند.

بهترین تراز دستی دقتی برابر با مثبت، منفی 0.5 میلی متر در متر است. محفظه ای که مایع رنگی در آن قرار می‌گیرد می‌تواند به شکل استوانه، مکعب مستطیل و یا حتی موزی شکل باشد. این محفظه ها‌امروزه از پلاستیک ساخته می‌شوند تا از شکستن آن جلوگیری شود. جنس بدنه تراز دستی می‌تواند از متریال متفاوتی مثل پلاستیک، فلز و حتی چوب هم ساخته شود.

 معمولاً از تراز دستی با بدنه از جنس فلزی در صنعت ساختمان سازی استفاده می‌شود. این به آن دلیل است که فلز استحکام بیشتری نسبت به سایر متریال دارد. با پیشرفت چشمگیر تکنولوژی اکثر گوشی های موبایل که امروزه استفاده می‌شوند مجهز به تراز هستند که با استفاده از شتاب‌سنج گوشی موبایل و نصب یک اپلیکیشن ساده کار می‌کنند.

روش صحیح استفاده از تراز

توجه داشته باشید که حباب درون کپسول به کمک درجه روی کپسول نشان دهنده میزان تراز بودن سطح شماست. اگر این حباب بین خطوط روی کپسول متمرکز باشد، جسم شما تراز است. اگر حباب در سمت راست خطوط قرار دارد، شی شما به سمت چپ شیب پیدا کرده است و اگر حباب به سمت راست متمایل باشد شیب به سطح کار شما به سمت چپ متمایل است.

میزان دقت تراز چگونه سنجیده می‌شود

برای بررسی دقت تراز دستی و کالیبره بودن ان، تراز را روی سطحی مسطح و نسبتا صاف قرار می‌دهیم چندین بار می‌چرخانیم تا حباب دقیقاً در میانه استوانه شیشه‌ای یا پلاستیکی قرار گیرد. پس از ان تراز را دقیقاً ۱۸۰ درجه می‌چرخانیم، اگر حباب دقیقاً در میانه استوانه شیشه ای یا پلاستیکی قرار گرفت مطمئن می‌شویم تراز کالیبره است.

تاثیر استفاده از تراز در کار

تراز دستی وسیله ای ساده اما کاملاً تخصصی است که اغلب در صنعت از آن استفاده می‌شود. بررسی برآمدگی‌ها، ناصافی سطوح و زاویه‌ها‌از مهم ‌ترین بخش‌های پروژه‌های ساخت و ساز است و باعث می‌شود کار دقیق و بی عیب و نقص انجام شود. تراز های صنعتی بسیار دقیق هستند به همین دلیل در کار های صنعتی که نیاز به دقت بسیار بالا دارد کاربرد دارد. تراز صنعتی برای مشخص کردن شیب سطح و هر مکان یا نقطه ای  که نیاز به تشخیص صافی و یا قائم بودن دارد، بکار می‌رود. این ابزار که تراز صنعتی نام دارد  در شکل های مستطیل و مربع ساخته می‌شود. ترازها‌به خصوص تراز صنعتی از مهم‌ترین ابزارهای  اندازه‌ گیری به شمار می‌روند.

چگونه یک تراز خوب و با کیفیت را انتخاب کنیم ؟

میزان دقت تراز ها‌و کالیبره بودن آنها‌بسیار اهمیت دارد، شما حتماً باید قبل از خرید با چند حرکت ساده میزان دقت تراز ها‌را بسنجید که پیشتر نحوه انجام این کار را توضیح داده ایم تا بهترین و مطمئن ترین خرید را داشته باشید.

حتی جنس تراز هم می‌تواند با توجه به مصرف شما بسیار مهم باشد، اگر شما از تراز در کار هایی استفاده میکنید که نیاز است جنس بدنه آن محکم تر باشد مهم است که از جنس فلزی آن را استفاده کنید.

 اگر قصد خرید تراز دیجیتال را دارید باید به این نکته توجه فرمایید که از مدلی انتخاب نمایید که مجهز به سیستم کالیبره کردن خودکار باشد.

کاربرد های تراز

کنترل و اندازه گیری شیب سطوح افقی

کنترل و اندازه گیری شیب سطوح عمودی

اندازه گیری و کنترل مستقیمی

اندازه گیری و کنترل تختی

اندازه گیری و کنترل توازی

اندازه گیری و کنترل هم محوری

کاربرد تراز لیزری

کاربرد اصلی این دستگاه در معماری داخل ساختمان، فعالیت های خارج ساختمان و کلیه فعالیت های عمرانی است، از جمله کاربردهای دستگاه در معماری داخلی ساختمان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

فعالیت های دکوراسیون داخلی

اجرای تاسیسات برقی و مکانیکی

هم راستایی در و پنجره ها‌در زمان نصب

نصب کاشی و سرامیک در کف و دیوار

نصب و تراز نمودن انواع قاب و ستون

نصب کابینت، قفسه و سرویس های بهداشتی

نصب کاغذ دیواری و شابلون

نصب دیوارهای کاذب و پارتیشن بندی

اتصال ادوات به دیوار

نصب اتصالات برقی و کلید و پریزها

روش صحیح استفاده از تراز

سطح را کاملا تمیز کنید و مطمئن شوید کثیفی روی سطح نباشد، تمام خاک و آلودگی جمع شده لبه ها‌را پاک کنید و یک خط را در امتداد لبه پایین روی دیوار مشخص کنید.  اگر حباب در مرکز باشد سطح شما دقیق است و در غیر این صورت ایراد دارد و باید اصلاح شود.

تراز دستی را روی سطح جسمی‌که می‌خواهید افقی قرار دهید بگذارید، اطمینان حاصل کنید که تراز دقیقا موازی جسم است، سپس صبر کنید تا حباب به بالای کپسول منتقل شود.

چشمان خود را با تراز در یک سطح قرار دهید، برای این که یک خوانش دقیق داشته باشید یک چشم خود را ببینید این کار به شما کمک میکند با تمرکز بیشتر و دقیق تر ببینید.

باید توجه داشت که اگر حباب کمی‌به سمت چپ متمایل باشد شیب جسم به سمت چپ است و اگر حباب به سمت راست متمایل باشد شیب به سمت راست است.

برای یافتن تراز عمودی درست، دقیق همان روند را به صورت عمودی تکرار کنید.

چگونه تراز را برای دقت بیشتر بررسی کنیم

تراز دستی را روی یک سطح صاف قرار دهید

سپس در انتهای سطح یک علامت بزنید

یک علامت دیگر در زیر و مرکز تراز مشخص کنید

موقعیت حباب را بخوانید

تراز دستی را 180 درجه بچرخانید سپس آن را با علائم خود مقایسه کنید

یک بار دیگر موقعیت حباب را بخوانید اگر درست بود و هر دو حباب در یک موقعیت بودند،کار به درستی و دقیق انجام شده

انواع تراز دستی

• شاقول

ابتدایی ترین ابزار برای اندازه گیری تراز عمودی، شاقول است. به این نحو که وزنه سنگینی به انتهای نخ بسته می‌شود و در موازات دیوار و یا هر سطح عمودی دیگری آویزان می‌شود و میزان تراز بودن آن سطح مشخص می‌شود.

• تراز کلاسیک

تراز کلاسیک رایج ترین نوع تراز دستی است و برای کاربرد های معمولی ساختمان مثل موزاییک کاری کف ساختمان کاربرد دارد.

• تراز آی شکل

یک نوع از تراز دستی است که به دلیل شکل ظاهری آی (I)  مانند خود به این نام شناخته می‌شود و تنها‌تفاوتی که با نوع کلاسیک دارد، عدم وجود ضربه گیر در طرفین این تراز است. این امر ایمنی و همچنین قیمت این وسیله را پایین تر آورده است.

• تراز دیجیتال

این نمونه از تراز ها‌فاقد کپسول هستند و در آنها‌یک صفحه نمایش دیجیتال وظیفه نمایش میزان تراز و تعیین زاویه را برعهده دارد. این نمونه از ترازها‌توانایی اندازه گیری دقیق زاویه متفاوتی را دارند.

• تراز شتری

ترازی در اندازه کوچک برای مصارف تاسیساتی مثل برق کشی و لوله کشی کاربرد دارد.

• تراز مگنت

تراز مگنت دار ترازی است که با ایده اضافه کردن آهنربا به یک تراز دستی کلاسیک ابداع شد. این امکان را به کاربر می‌دهد تا عملیاتی مثل لوله کشی را بدون نیاز به نگه داشتن تراز دستی با دست بر روی کار، به بهترین شکل ممکن انجام دهد.

• تراز لیزری

این تراز با استفاده از نور لیزر خطوط افقی و عمودی ایجاد می‌کند و میزان تراز بودن آن سطح را تعیین می‌کند. در تراز لیزری فرایند تعیین میزان تراز سطح در کثری از ثانیه اتفاق می‌افتد.

• تراز دستی با لامپ LED

این مدل از تراز ها‌تنها‌مزیتی که نسبت به تراز کلاسیک دارند وجود چراغ LED برای بهتر دیده شدن تراز در قسمت کپسولشان  است.

صاحبان کدام مشاغل در کار به تراز احتیاج دارند

تراز دستی تقریبا در تمام مشاغل کاربرد دارد مخصوصا در مشاغلی که با ساخت و ساز سر و کار دارند حتی می‌توان به صراحت گفت وجود تراز در هر خانه ای لازم است و به کار می‌آید.

اگر در حال برنامه ریزی برای بازسازی منزل هستید، و یا حتی کاری به اندازه آویزان کردن یک قاب عکس دارید، داشتن تراز دستی به شما کمک می‌کند تا آن کار را به بهترین نحو و درست تر انجام دهید.

حتی می‌توان این وسیله و ابزار را برای کار های هنری هم بسیار مهم دانست، مثل مجسمه سازی که تراز بودن اثر هنری برای هنرمند اهمیت زیادی دارد.

یادگیری نحوه کار با ان بسیار ساده است و هر فردی به راحتی از پس این کار بر می‌آید.

مشاغل مهندسی، کارگران ساختمان، جوشکاری، مجسمه سازی، کاشی کاری، آینه کاری، نصب کابینت و کمد دیواری، دکوراسیون، کناف کاری سقف و بسیاری از مشاغل دیگر از تراز دستی برای بهبود سطح کار خود استفاده می‌کنند.

نحوه کار با تراز لیزری

در ترازهای ثابت یا سه خط  پرتوهایی که از دستگاه خارج می‌شود به شکل سه خط تراز عمود برهم، یکی در راستای افقی و دوتای  دیگر در راستای عمودی بوده که نسبت به هم زاویه قائم می‌سازند. محل برخورد دو خط عمود با هم و با خط افق باعث ایجاد پنج نقطه شاقولی و نقطه چهارم هم در پایین دستگاه تشکیل می‌شود. همه نقطه های تشکیل شده دو به دو نسبت به هم عمود می‌باشند. دستگاه می‌تواند هر کدام از خط های افقی یا عمودی را به تنهایی نشان دهد.

مدل های لیزری که ویژگی خود ترازی دارند، قادرند در صورتی که محل قرارگیری آن ها‌تراز نباشند خود را تا زاویه ای مشخص تراز کرده، ولی اگر که توانایی خود ترازی نداشته باشند به وسیله کپسول حبابی روی دستگاه، دستگاه را تراز می‌کنند.

بعضی از مدل های خود تراز اگر دستگاه  تراز نباشد و خروج از محدوده خود ترازی، خطوط لیزری به شکل چشمک زن کاربر را از تراز نبودن دستگاه مطلع می‌کنند.

اگر نیاز به خطوطی غیر از خطوط عمودی و افقی بود، می‌توان از قابلیت دیگر دستگاه دربه وجود اوردن خط هایی عمود بریکدیگر ولی در راستای دلخواه استفاده کرد. این دستگاه ها‌می‌توانند روی پایه دوربین‌های عکاسی و فیلمبرداری نصب شوند همچنین  با استفاده از پایه‌های آهنربایی امکان نصب آن ها‌بر دیواره های فلزی نیز وجود دارد.

مقایسه تراز مگنت دار(آهنربایی) با ترازهای ساده

تراز مغناطیسی – همانطور که از نامش پیداست – ترازی است که دارای یک یا چند آهنربا در قسمت زیرین خود است، بنابراین می‌توان آنها‌را به راحتی به سطوح فلزی متصل کرد. بسته به سازنده، مدل و طول سطح آهن ربایی، حداکثر سه مدل کپسول برای اندازه گیری افقی و عمودی بودن سطح در آن تعبیه شده است.

از تراز مغناطیسی برای کمک کردن به تنظیم و تراز قسمت های متفاوت سازه های آهنی استفاده می‌شود. در کل موقعیت هایی که کارگران باید هر دو دست را برای انجام کار آزاد و در اختیار داشته باشند. به عنوان مثال، هنگام نصب تیرها‌در ساختارهای فلزی، از تراز مغناطیسی استفاده می‌شود.

در ترازمغناطیسی از آهنرباهای که قدرت مغناطیسی بالایی دارند (معمولاً آهنربای نئودیوم)، جهت چسبندگی بیشتر به سطح کار استفاده می‌شود، تا حتی در صورت وجود لرزش به سازه بچسبد، جدا نشود و ایمن بمانند. از تراز مغناطیسی هنگام ساختن سازه های فولادی در ساخت داربست نیز استفاده می‌شود.

ترازمغناطیسی همچنین برای نصب دیوار خشک کمک بزرگی می‌کند زیرا اطمینان حاصل می‌کند که پروفیل های دیوار و سقف می‌توانند به طور دقیق تراز شوند.

مزیت اساسی استفاده از تراز مغناطیسی در مقابل تراز ساده این  است که می‌توانند مستقیماً به جسمی‌که باید تراز شود متصل شوند. این باعث می‌شود که کسی که از این تراز مغناطیسی استفاده می‌کند هر دو دست را برای تنظیم عنصر سازه، خواه یک پروفیل فلزی یا یک اسکلت فلزی، بدون کمک فرد اضافی باز نگه دارند.